Dijital Model Fabrika Yalın ve Dijital Dönüşüm yol haritasının 7. Modülü FMEA, yani Hata Türü ve Etkileri Analizi’dir. Sürekli iyileştirmenin özünde her şeyi sorgulamak, her şeyi bir sorun kaynağı veya potansiyeli gözüyle gözlemlemek ve analiz etmek yatar. Her gün gördüğünüz, kanıksadığınız, normal karşıladığınız olaylar üzerinden sistemleri iyileştirmek mümkün değildir. Ne zamanki dün yaptığınız işi bugün iyileştirilmesi gereken eskimiş bir yaklaşım ve metodoloji olarak görmeye başlarsınız, o zaman sürekli iyileştirmenin yakıtını kendi içinizde üretmeye başlarsınız. Dünün başarılarını daha iyisini başarma potansiyeli ıskalanmış faaliyetler olarak görmeye başladığınızda artık sizin sürekli iyileştirmeyi ajandanıza not etmenize, sürekli iyileştirme için projeler düzenlemenize gerek kalmaz. Artık sürekli iyileştirme DNA’nızın bir parçasıdır, artık siz varlığınız gereği yaşadığınız her olayda, yaptığınız her işte iyileştirme imkanlarını arar, sorgularsınız.
Sürekli iyileştirme her ne kadar dünün olaylarını bugünün problemleri olarak görüp onları çözme motivasyonu ile bir PUKÖ çevrimi içerisinde bitmeyen bir faaliyete dönüşse de, problem kısmı kısa sürmelidir. Yani problemi anladıktan sonra problemde takılı kalmaya gerek yoktur. Pek çok insan problem konuşmayı sever, halbuki problem seviyesinde kalmak, gereğinden fazla irdelemek sizin çözüme gitmenize engel olur. Problem anlaşıldıktan sonra hala daha problemi konuşmak ciddi bir zaman israfıdır. Bazı insanların sorunun bir parçası olması, bazı insanların da çözümün bir parçası olduğunu görürsünüz. Bazı insanlar sorunu büyüterek yaptıkları işi daha değerli hale getirmeye çalışabilirler. Bazı insanlar da sorunu küçük görüp hemen üzerine giderler ve hızlıca çözmek için angaje olurlar. Aslında bu davranış biçimi profesyonel açıdan çok daha değerlidir.
Neden FMEA?
Olayları iyileştirilmesi gereken sorun veya sorun potansiyeli olarak görebilmek için FMEA çok etkin bir tekniktir. Ürün FMEA tarafında ürünün tasarım özellikleri sebebi ile hata potansiyelini analiz ederken, Proses FMEA ile süreçlerdeki hata potansiyeli analiz edilir ve bizim de amacımız bu modülde süreçleri analiz etmek hata potansiyelini keşfetmektir. Bir sonraki modül olan Gemba/Kaizen/Jidoka/Poka Yoke modülünde çözülmesi gereken problem havuzuna katabilmek için FMEA’dan gelen hata potansiyeline ihtiyacımız vardır. Sürekli iyileştirmede iyileştirme potansiyelinizden az yararlanmak da bir israftır ve VSM modülünden çıkan iyileştirme alanları ile FMEA’dan çıkan hata potansiyeli birleşerek sizin önceliklerinizi oluşturmalıdır. Doğru önceliklendirme ile iyileştirme potansiyelinizi tam olarak ortaya çıkarabilir ve daha hızlı bir şekilde sürdürülebilir başarılı sonuçlara ulaşabilirsiniz.
FMEA sıklıkla uygulanmaya başladığında etrafınızdaki her olayda hata potansiyelini aramaya, görmeye ve irdelemeye başlarsınız. Nasıl ki bir bardağı masanın kenarına koyduğunuzda düşme potansiyeli vardır ve bunu kolaylıkla görüp önlem alırsınız veya küçük çocuğunuz düştüğünde canı acımasın diye en başta sehpa köşelerine yumuşak koruyucular takarsınız, endüstriyel anlamda hata türlerin ve etkilerini analiz edip önlem almak için benzer bir bakış açısına ihtiyaç vardır. Bir olay gerçekleşmeden önlem alabilmek için süreçleri detayda analiz edebilmek gerekir. Süreçleri detayda analiz edebilmek için de Değer Akış Haritalama modülünde yaptığımız İş Etüdü çalışması çok önemli bilgiler sunar. İş etüdü katma değerli ve katma değersiz işleri ortaya çıkarırken, süreç içindeki hata potansiyellerini de detayda görme imkânı verir. 27 sene önce ilk aldığım etütle bu anlamda bir aydınlanma yaşamıştım ve 25 sene önce iş hayatına başladığımda yaptığım ilk şey de atölye de etüt almak olmuştu.
Bu sayede hata potansiyelini görebilmiş ve bir sonraki modülde öğrettiğimiz problem çözme tekniklerini kullanarak bu hata kaynaklarının ya ortadan kalkmasını ya gerçekleşme ihtimallerinin azalmasını ya da etkilerinin azalmasını sağlayabilmiştim. İşletmede bir sorun çıkmadan onu çözme imkânı önemli bir fırsattır. Bunun için de risk analizi şarttır. FMEA modülümüzle sağlıklı bir risk analizi yapıp işletmenizde sorunları su üstüne çıkmadan çözebilirsiniz.